wtorek, 25 września 2018

Sójka za morze

Gdzieś tam w edukacji wczesnoszkolnej uczono nas, zdaje się, że są ptaki osiadłe i wędrowne, prawda? Rzeczywistość, jak to często bywa, jest nieco bardziej skomplikowana Wśród ptaków wędrownych, nie wszystkie latają tak daleko jak bociany czy rybitwa popielata. Są gatunki migrujące na mniejsze odległości, a taki na przykład pomurnik na zimę też opuszcza swoje granie, ale schodzi po prostu niżej w doliny. Sama "wędrowność" nie musi też być cechą stałą w obrębie gatunku. Orliki krzykliwe pierwsze lata swojego życia często spędzają na zimowiskach, nie wracając na lato na tereny lęgowe. W Afryce jest populacja bocianów białych, które rozmnażają się na miejscu i nie przylatują do nas w ogóle. Są też gatunki, które mogą migrować w niektóre lata, w zależności od warunków pogodowych czy dostępności pokarmu. Do takich należy sójka. Co ciekawe, w przypadku sójek, gawronów czy kawek, nasze lęgowe ptaki mogą na zimę odlecieć, a na ich miejsce przylecą ptaki z bardziej północnych lęgowisk. Może się zdarzyć, że cały rok widzimy w swoim mieście sójki czy kawki, ale to niekoniecznie są te same ptaki Być może powiedzenie o sójkach wybierających się za morze wzięło się właśnie z obserwacji, że najpierw sójki przed zimą znikały (odlatywały), a później pojawiały się znowu, co interpretowano jako porzucenie planu odlotu i powrót na stare śmieci. A to nie były te same sójki
 


wtorek, 18 września 2018

Samotność w tlumie

U pszczół samotnych* każda samica zakłada własne gniazdo i opiekuje się nim bez niczyjej pomocy, ale często pszczoły tworzą kolonie, w których wiele samic gniazduje blisko siebie. W związku z tym nazwa "pszczoły samotne" może wydawać się myląca, ale... czy na pewno?
*"Przeciwieństwem" pszczół samotnych są pszczoły społeczne, takie jak pszczoła miodna albo trzmiele. Żyją one w rodzinach składających się z królowej składającej jaja i robotnic, które raczej nie rozmnażają się, ale wychowują potomstwo królowej. Pomiędzy samotnym a wysoko rozwiniętym społecznym trybem życia, u różnych gatunków można trafić na "formy pośrednie", na przykład kiedy kilka samic zakłada wspólne gniazdo, ale każda składa jaja i zajmuje się własnym potomstwem.